Marmur - rodzaje, właściwości, wygląd, zastosowania, cena marmuru

Marmur, znany i ceniony od tysięcy lat, jest jednym z najbardziej eleganckich i trwałych materiałów budowlanych i dekoracyjnych. Jego wyjątkowe właściwości estetyczne oraz fizyczne sprawiają, że jest nieodzownym elementem architektury, sztuki i designu. Ta naturalna skała metamorficzna, oferuje szeroką gamę kolorów i wzorów, które zachwycają swoją różnorodnością. Marmur, charakteryzujący się wyjątkową twardością i wytrzymałością, jest nie tylko piękny, ale i funkcjonalny, co czyni go popularnym wyborem w projektach wnętrz i na zewnątrz budynków.

Czym jest marmur?

Właściwości marmuru

• Twardość i wytrzymałość - marmur jest stosunkowo twardy, ale mniej twardy od granitu. Na skali Mohsa ma twardość około 3-4, co oznacza, że jest odporny na zarysowania, ale może być łatwiej uszkodzony w porównaniu z twardszymi kamieniami.
• Przepuszczalność światła - niektóre rodzaje marmuru, zwłaszcza te o jaśniejszych barwach, mają zdolność przepuszczania światła, co daje efekt delikatnego podświetlenia. Jest to wykorzystywane w sztuce i architekturze.
• Gęstość marmuru wynosi około 2.6–2.8 g/cm³, co sprawia, że jest on materiałem dość ciężkim i wytrzymałym.
• Marmur jest materiałem porowatym, co oznacza, że może chłonąć płyny. Dlatego wymaga regularnego zabezpieczania przed plamami, zwłaszcza w miejscach narażonych na kontakt z wodą lub substancjami barwiącymi.
• Reaktywność chemiczna - marmur reaguje z kwasami, co może powodować matowienie i uszkodzenie powierzchni. Jest to istotne przy wyborze środków czyszczących i pielęgnacyjnych.

Wygląd marmuru

Marmur ma charakterystyczny wygląd, który łatwo rozpoznać, zawdzięcza to specyficzny żyłkom, które przebiegają przez strukturę kamienia. To właśnie dzięki żyłkom niektóre marmury mają prawie jednolitą powierzchnię, a inne wyraźne wzory, tekstura marmuru jest bezładna - dlatego każdy marmur wygląda inaczej. Odznacza się on jednolitą krystaloblastyczną strukturą (blasty - kryształy rozwinięte w procesach metamorficznych), w której ziarna mineralne są niewidoczne lub słabo zauważalne. Marmury powstałe z takich samych skał wizualnie różnią się od siebie (np. z powodu odmiennych warunków, w jakich powstały). Po procesie polerowania marmury uzyskują trwały połysk. Marmur może mieć różnorodne barwy, od białej, przez różowe, zielone, do czarnej, w zależności od obecnych w nim domieszek mineralnych.

Charakterystyczne żyłkowanie i różnorodność wzorów sprawiają, że jest popularnym materiałem dekoracyjnym.

^{Czerwony marmur}

Marmury różnią się od siebie kolorystyką. Można je spotkać w odmiennych odcieniach, począwszy od bieli, poprzez odcienie szarości, żółci, błękitu, a skończywszy na ciemnych odcieniach brązu i czerni.

^{Rodzaje marmuru}

Parametry techniczne marmuru

• Ściskanie - marmur ma wysoką wytrzymałość na ściskanie, wynoszącą około 70-140 MPa.
• Zginanie - wytrzymałość na zginanie wynosi około 7-20 MPa.
• Absorpcja wody - marmur ma stosunkowo niską absorpcję wody, zazwyczaj poniżej 0.5%.
• Moduł sprężystości - wartości modułu sprężystości dla marmuru wynoszą około 30-70 GPa.

Zasadniczo marmur jest mniej wytrzymały, mniej mrozoodporny, bardziej ścieralny i bardziej nasiąkliwy od granitu. Są jednakże odmiany bardzo odporne na skrajne temperatury. Oznacza to, że dobrze znoszą nie tylko mrozy, ale także ekspozycję na wysoką temperaturę. Bardzo ważną cechą marmuru jest fakt, że dobrze przewodzi ciepło. Ww. cechy warunkują miejsce oraz sposób wykorzystania marmuru.

Rodzaje marmuru

Marmur dzielony jest na różne rodzaje w zależności od składu, miejsca powstania, wyglądu.

• Jeżeli skałą wyjściową był czysty wapień - to marmur jest kalcytowy (kalcyt - CaCO₃).
• Jeżeli skałą wyjściową były dolomity - marmur jest dolomitowy (dolomit - CaMg(CO₃)₂).
• Jeżeli skałami wyjściowymi były wapienie z domieszkami - mamy do czynienia z szeregiem innych nazw, często powiązanych z domieszką, miejscem wydobycia lub kolorem.

Polskie marmury wydobywane w Sudetach dzielone są ze względu na kolor:

• białe (np. Biała Marianna, Biała Julianna),
• zielone (np. Zielona Marianna),
• błękitne (np. Niebieska Marianna),
• w różnych odcieniach szarości.

^{Modny grys marmurowy}

Najpopularniejsze marmury na świecie

Najsłynniejszym marmurem na świecie jest ten pochodzący z włoskiej Carrary (marmur karraryjski, materiał Piety watykańskiej, Madonny z Brugii). Równie dużą sławą cieszy się marmur z chorwackiej wyspy Brač (wykorzystany m.in. w pałacu Dioklecjana w Splicie, Białym Domu w Waszyngtonie). Szlachetne, a jednocześnie najdroższe odmiany marmuru charakteryzują się wysokim stopniem przekrystalizowania, wysoką zawartością węglanu wapnia, niską zawartości tlenku magnezu oraz jasną barwą.

W Polsce marmury występują głównie w Sudetach (okolice Kamiennej Góry, Ustronia Śląskiego, Głuchołazów, Kłodzka).

Zastosowania marmuru

Marmur jest wykorzystywany w wielu dziedzinach ze względu na swoje właściwości estetyczne i mechaniczne:

• architektura i budownictwo - jest wykorzystywany do wykończeń wnętrz, elewacji, schodów, podłóg, kolumn i rzeźb,
• sztuka - to ceniony materiał rzeźbiarski ze względu na jego podatność na obróbkę i piękne wykończenie,
• przemysł - wykorzystywany jest w formie kruszywa oraz jako surowiec do produkcji wapna i cementu.

Najszersze zastosowanie marmur znalazł w budownictwie, szczególnie w aranżacji wnętrz. Wynika to z jego właściwości oraz cenionego wyglądu. Z uwagi na to, że jest słabo odporny na działanie czynników atmosferycznych oraz kwasów, częściej wykorzystuje się go do wykończenia wnętrz niż do budowania elementów znajdujących się na zewnątrz. Marmury głównie są wykorzystywane jako kamień posadzkowy, wykładzinowy i dekoracyjny.

Marmury znajdują szerokie zastosowanie jako materiał:

• do wykonania podłóg,
• do wykańczania kuchni oraz łazienek,
• do produkcji blatów,
• do produkcji parapetów,
• do zabudowy kominków, półek itp.,
• do wykonywania dekoracji,
• do wyrobu kolumn, rzeźb, urn itd.

Na zewnątrz marmur może ulegać matowieniu, co powoduje nie tyle zniszczenie surowca, ile nieatrakcyjny wygląd. Ponadto umiejscowienie na zewnątrz wiąże się także z narażeniem na działanie większej liczby czynników mechanicznych. Marmur bowiem jest budulcem bardziej delikatnym niż granit, może ulec uszkodzeniu podczas działania czynnika mechanicznego, może też ulec tzw. wietrzeniu.

Podłoga z marmuru

Marmur jest często stosowany jako materiał do realizacji podłóg, szczególnie w kuchniach i łazienkach. Jest on bardzo efektowny. Z racji, że marmur dobrze przewodzi ciepło, idealnie sprawdza się jako wykończenie podłogi tam, gdzie zastosowane jest ogrzewanie podłogowe. Podłoga wykonana z marmuru może służyć długie lata. Należy liczyć się z tym, że słabsza odporność mechaniczna na zarysowania i uszkodzenia może uwidaczniać się podczas codziennej eksploatacji podłogi. Jednakże podłogi z marmuru z powodzeniem już od lat sprawdzają się m.in. w bankach, urzędach i instytucjach użyteczności publicznej, a to niepodważalny argument, by zastosować ten rodzaj podłogi w domu.

Cena marmuru

Ceny marmuru są bardzo zróżnicowane, ponieważ zależą od wielu czynników, m.in.:

• pochodzenia marmuru,
• jego wyglądu, czyli barwy i wzoru,
• właściwości fizycznych danego marmuru,
• stopnia obróbki oraz grubości.

Cena za 1 m² podłogi marmurowej może wahać się zatem od około 300zł do 2000zł. Wszystko zależy od rodzaju marmuru, a także od jego grubości. Dla przykładu różnica w cenie między 1 m² płyty marmurowej o grubości 20 mm, a o grubości 30 mm może sięgać nawet 300 - 400zł. Cena wykończenie łazienki marmurem zależy od tego, jaka jego forma zostanie wybrana. Najtańsza jest mozaika z marmuru, którą można kupić już za 100 zł za 1 m². Cena płytek marmurowych, wielkością przypominających płytki ceramiczne, wynosi około 200 - 300 zł za 1 m².