Silikat - czym jest? Wymiary, ceny pustaków silikatowych

W budownictwie mieszkaniowym powszechnie wykorzystuje się wyroby wapienno-piaskowe - silikaty, które dzięki wielu praktycznym właściwościom, są niezwykle cenione zarówno przez inwestorów, jak i wykonawców. Jakie właściwości i zastosowania mają bloczki, cegły silikatowe (tzw. biała cegła)?

Czym jest silikat?

Silikat to materiał budowlany, wykonywany z naturalnych surowców (piasek kwarcowy, wapno, woda). Większość masy (nawet 90 proc.) zajmuje piasek kwarcowy, który dodatkowo uzupełniany jest wapnem oraz wodą. Pustaki silikatowe produkowane są już od ponad wieku - technologia ta opatentowana została już w 1880 roku. Mineralny silikat uzyskiwany jest pod wpływem działania pary wodnej. Po odpowiednim utwardzeniu, materiał ten staje się bardzo uniwersalny. Silikaty uznawane są za wyrób bardzo ekologiczny, ze względu na brak jakichkolwiek zanieczyszczeń chemicznych. Dzięki zastosowaniu wyłącznie naturalnych składników, są całkowicie nieszkodliwe dla naturalnego środowiska. Nie ma też przeciwwskazań do wtórnego przetworzenia materiału, a następnie wykorzystania go do produkcji nowych wyrobów. Silikat może być z powodzeniem składowany w gruncie, ponieważ ryzyko skażenia gleby nie występuje. Materiał ten cieszy się dużą popularnością w zachodniej części Europy - zwłaszcza w Holandii oraz Niemczech, gdzie niemal połowa domów stawiana jest właśnie z silikatów.

Właściwości silikatu

Silikat wyróżnia się wieloma wartościowymi właściwościami.

• Z powodzeniem radzi sobie w niskich temperaturach - może wytrzymać nawet kilkadziesiąt cykli zamrażania i odmrażania. Mrozoodporność ma szczególne znaczenie w polskim klimacie, gdzie zimy bywają dość ostre.
• Materiał ten jest też bardzo wytrzymały na ściskanie - współczynnik wynosi od 10 do 30 MPa. Dla porównania, w betonie komórkowym wartość ta waha się w zakresie od 1,5 do 4 MPa.
• Silikaty mają dobrą izolację akustyczną, dzięki czemu świetnie tłumią hałasy.
• Do ich zalet należy również niska nasiąkliwość, na poziomie ok. 16 proc. Bardzo dobrze sprawdzają się w miejscach podatnych na działanie wilgoci.
• Materiał ten cechuje się także ognioodpornością - na poziomie A1. W przypadku pożaru, nie zajmuje się ogniem i nie wydziela żadnych toksycznych substancji w kontakcie z dymem.
• Dodatkowym atutem jest silny odczyn zasadowy, który przeciwdziała korozji biologicznej, florze bakteryjnej oraz grzybom.
• Do charakterystycznych właściwości silikatów należy ponadto spora masa objętościowa - od 1400 do 1800 kg na m³.

Rodzaje silikatów

Silikaty występują w wielu różnych formach, z których najpopularniejszymi są:

• pustaki silikatowe - przeznaczone głównie do murowania warstw nośnych ścian dwuwarstwowych i trójwarstwowych. Większość z nich posiada okrągłe otwory, które wpływają na zmniejszenie masy. Bloczki często wyposażane są w profilowane brzegi - dzięki temu da się je łączyć na tzw. kieszeń, czyli wpust i wypust. Aby ułatwić przenoszenie, elementy te uzupełniane są również wygodnymi uchwytami.
• Poza bloczkami (pustakami), w budownictwie stosuje się również cegły silikatowe - służą do budowy ścian każdego typu, jednak zwykle muruje się nimi ściany działowe. Cegły nadają się też do wykonania warstwy osłonowej ścian trójwarstwowych oraz warstwy nośnej. Z silikatu powstają ponadto kształtki, pustaki wentylacyjne, płytki oraz inne przydatne elementy. Poszczególne wyroby różnicowane są rodzajem klasy: 5; 7,5; 10; 15; 20; 25; 35; 40; 60. W budownictwie jednorodzinnym najpowszechniej wykorzystuje się produkty klasy 15, 20 i 25. Numeracja ta oznacza wytrzymałość na ściskanie - im wyższa klasa, tym bardziej wytrzymały i mocniejszy wyrób silikatowy.

Silikat - zastosowanie

Wyroby wapienno-piaskowe należą do wyjątkowo uniwersalnych materiałów.

• Silikaty mogą być stosowane w wielu dziedzinach budownictwa, przede wszystkim dzięki odpowiednim właściwościom.
• Powszechnie wykorzystuje się je w segmencie mieszkaniowym, jednorodzinnym oraz wielorodzinnym, a także branży przemysłowej i rolniczej.
• Silikaty znajdują zastosowanie również przy wznoszeniu budynków użyteczności publicznej oraz budowie obiektów zaliczanych do tzw. małej architektury.
• Stosuje się je do wykonywania ścian fundamentowych, wewnętrznych, zewnętrznych, konstrukcyjnych, szczelinowych, ogniowych czy działowych.
• Silikaty służą ponadto do murowania piwnic, ogrodzeń czy kominów.
• Stosuje się je także w konstrukcjach o podwyższonych parametrach akustycznych. Można z nich budować obiekty wielokondygnacyjne.

Wymiary silikatu

Istnieje wiele wymiarów materiałów silikatowych. Do najpopularniejszych wymiarów pustaków silikatowych należą:

• 22:8:22 cm;
• 25:8:22 cm;
• 25:12:22 cm;
• 25:18:22 cm;
• 25:24:22 cm;
• 25:20:30 cm;
• 50:18:22 cm.

Zalety i wady silikatów

Poniżej znajdują się zalety i wady silikatu.

Silikat - zalety

Wytrzymałość na ściskanie to jeden z najważniejszych atutów silikatów. Pozwala bowiem na wznoszenie ścian, które przenoszą bardzo duże obciążenia. Do zalet należy też wysoka odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne, ze szczególnym wskazaniem na opady - ściany zbudowane z bloczków nie wymagają dzięki temu tynkowania. Za sprawą dobrej izolacji akustycznej, zyskać można bardzo dobre tłumienie hałasów - np. jeżeli dom stawiany jest przy ruchliwej ulicy. Silikaty akumulują ciepło i oddają je bardzo powoli, dzięki czemu są w stanie długo utrzymać wysoką temperaturę. Ich obecność sprzyja też wyrównaniu poziom wilgotności w poszczególnych pomieszczeniach budynku. Nadmiar wilgoci jest pochłaniany, a następnie oddawany dopiero w przypadku nadmiernej suchości. Za sprawą wapnia zawartego w mieszance, silikaty cechują się dobrymi właściwościami odkażającymi. Na powierzchniach ścian nie rozwijają się zatem ani grzyby, ani pleśnie. Ze względu na ognioodporność, struktura bloczków wapienno-piaskowych nie ulega naruszeniu aż do temperatury 600 stopni. W porównaniu z wieloma innymi materiałami budowlanymi, silikaty są też stosunkowo tanie. Szacunkowa cena za jeden bloczek zależy głównie od gabarytów wyrobu, jednak zwykle nie przekracza kilku złotych.

Silikat - wady

Podstawowym minusem silikatów jest słaba izolacyjność termiczna, przez co ściany wykonane z tego materiału wymagają stałego docieplania. Wadą pozostaje także kruchość - w przypadku nieostrożnego przechowywania i transportowania bloczków, mogą łatwo popękać i ulec zniszczeniu. Bloczki czy cegły są ponadto bardzo ciężkie, w związku z czym ich rozmiary muszą być ograniczone. Takie rozwiązanie nie tylko utrudnia murowanie, ale też wydłuża łączny czas wznoszenia ścian. O ciężarze silikatów w dużym stopniu decyduje zwarta struktura. Przy tak dużej gęstości, nawet niewielkie elementy drążone mogą ważyć po kilkanaście kilogramów. W porównaniu do konstrukcji z betonu komórkowego, różnica w ciężarze ściany silikatowej wynosi kilka ton. Przy stawianiu budynków z materiałów wapienno-piaskowych, konieczne jest więc zadbanie o bardzo solidne fundamenty. Część prac trudno niestety wykonać bez obecność specjalistycznego sprzętu. W przypadku popełnienia błędów, wystąpić mogą różne problemy z ich naprawą. Problemem jest w takim przypadku duża twardość bloczków. Utrudnia ona szlifowanie, przez co niezbędne okazuje się zastosowanie szlifierki kątowej o diamentowej tarczy.

Montaż silikatów

Ściany silikatowe stawiane są w praktycznie taki sam sposób, co ceramiczne. Konieczne jest jednak przestrzeganie kilku zasad, aby zapewnić odpowiednią wytrzymałość i trwałość konstrukcji. Materiał wapienno-piaskowy bardzo mocno chłonie wodę z zaprawy, dlatego należy pamiętać o zwilżaniu bloczków. W ten sposób można też uniknąć ewentualnego osłabienia połączeń między elementami. Nie powinno się natomiast łączyć ze sobą materiałów różnego typu -  mają inne parametry, przez co ich zachowanie pod wpływem naprężeń lub zmian temperatury może być całkiem różne. Podczas wykonywania prac występuje czasem konieczność skorygowania położenia elementów. Ze względu na kruchość materiału, nie jest wskazane stosowanie ostrych narzędzi - lepszym rozwiązaniem będzie gumowy młotek. Murując pustaki silikatowe, zastosować można zwykłą zaprawę cementowo-wapienną lub zaprawę cienkowarstwową. Pierwszą najlepiej użyć do spoin poziomych i pionowych, a drugą jedynie do poziomych. Spoin pionowych nie trzeba wykonywać, jeżeli bloczki posiadają wyprofilowane wnęki - pomiędzy zestawionymi ze sobą elementami tworzy się wówczas kieszeń, którą należy po prostu wypełnić zaprawą.