Studnia - przepisy, rodzaje, cena, opłacalność

Studnia głebinowaStudnia to pionowe, w rzadkich przypadkach skośne, ujęcie wód podziemnych, które czasami jest jedynym dostępnym źródłem wody. Może ona być wykorzystywana na cele gospodarstwa domowego, do podlewania ogródka lub na cele działalności gospodarczej. W zależności od nich, przed przystąpieniem do wykonania studni należy wypełnić odmienne formalności. W każdej wymienionej sytuacji woda musi też spełniać inne warunki. Najlepsze parametry musi osiągać, gdy ma być spożywana przez ludzi.

Niezbędne formalności - przepisy

Budowa studni podlega przepisom kilku ustaw prawa budowlanego, wodnego, geologicznego i górniczego. Przepisy zawarte w nich omawiają dokładnie wszystkie aspekty wykopania własnej studni. Obecne przepisy prawa nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenie zamiaru budowy studni w starostwie powiatowym. Nie oznacza to jednak, że inwestor jest zwolniony z wypełniania formalności. Koniecznie, powinien zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Może się, bowiem okazać, że na danym terenie obowiązuje zakaz lokalizacji studni. W uzasadnionych przypadkach może zaistnieć konieczność uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Dotyczy ona sytuacji, gdy studnia będzie głębsza niż 30 m, przewidziany pobór wody przekracza 5 m3 na dobę lub woda będzie pobierana na cele działalności gospodarczej.

Rodzaje studni przydomowych

  1. Studnie kopane - inaczej nazywa się je studniami kręgowymi lub szybowymi. Są zbudowane z betonowych kręgów (cembrowin), które zabezpieczają przed osypywaniem się ziemi. Studnie te kopie się minikoparkami (rzadziej - łopatą). Można je stawiać wyłącznie, gdy woda znajduje się w wysokich warstwach ziemi (woda gruntowa). Obecnie, prawie się ich nie wykonuje.
  2. Studnie abisyńskie - tzw. wąskorurowe stawia się, gdy woda jest na głębokości 5 do 7 m. Nie kopie się ich, a jedynie wkręca lub wbija w ziemię wąską rurę zakończoną ostrzem. Żeby wydostać wodę na powierzchnię należy używać pompy.
  3. Studnie wiercone - tzw. głębinowe. Wodę wydobywa się z głębokości 15 - 20 m. Zbudowanie jej wymaga specjalistycznego sprzętu. Najogólniej rzecz biorąc, polega ono na wykonaniu głębokiego otworu wiertniczego o małej średnicy. W jego wnętrzu umieszcza się rury - osłonową i filtracyjną. Woda pochodząca ze studni głębinowej nadaje się do bezpośredniego spożycia przez ludzi. Wydajność instalacji może zostać podniesiona poprzez wykorzystanie pompy głębinowej.
  4. Studnie artezyjskie - to wyjątkowy rodzaj studni, czerpiący wodę z wód artezyjskich, czyli głębokich warstw wodonośnych z wodą pod ciśnieniem. W Polsce można wykonywać je jedynie w Niecce Mazowieckiej i Łódzkiej. Studnie tego typu są popularne w Australii.

Filtracja wody

Woda nadająca się do spożycia przez ludzi musi spełniać bardzo rygorystyczne normy. Wyłącznie woda ze studni głębinowych może je spełniać. Pomimo to, zaleca się stosowanie dodatkowych filtrów. Ich głównym celem jest ochrona zdrowia użytkowników.

  1. Filtracja mechaniczna - stosuje się ją jako pierwszą. Pozwala na wydzielenie z wody piasku, resztek organicznych i drobnych zanieczyszczeń. Zazwyczaj jest ona realizowana przez wkłady siatkowe lub kolumny z wypełnieniem. Oczywiście, niezbędne jest regularne czyszczenie filtrów lub wymienianie ich na nowe.
  2. Filtracja węglem aktywnym - pozwala na usunięcie związków organicznych, herbicydów oraz pestycydów. Poprawia smak wody oraz może pomóc w pozbyciu się żółtego zabarwienia.
  3. Demineralizacja z wykorzystaniem filtrów odwróconej osmozy - dzięki nim można usunąć z wody bakterie, wirusy, związki organiczne, a nawet metale ciężkie. Niestety, usuwa z wody również mikroelementy.

Cena budowy studni

Koszty budowy studni są ściśle uzależnione od kilku czynników:

  • Głębokości, na jakiej znajduje się warstwa wodonośna;
  • Wydajności wodnej;
  • Jakości wody.

Im niższe (gorsze) wartości ww. czynników, tym droższa w przeliczeniu za metr może okazać się cała inwestycja. W przypadku studni głębinowej należy liczyć się z kosztami od 110 do 150 zł za każdy metr. Jeśli studnia ma głębokość 15 metrów, to daje to 1650 do 2250 zł, w zależności od wykonawcy. Dla studni abisyńskiej, cena waha się od 70 do 80 zł za metr. Warto też zauważyć, że ceny realizacji studni różnią się w zależności od rejonu kraju.

Opłacalność własnej studni

Opłacalność studni jest bardzo kontrowersyjnym i indywidualnym tematem. Są sytuacje, w których koszty odwiertu nie zwrócą się oraz takie, w których zwrócą się już w pierwszym roku. Pod uwagę należy wziąć kilka podstawowych aspektów. Najważniejszym z nich jest cel, w jakim będzie zużywana woda. Jeśli ma być przeznaczona na potrzeby bytowe, to inwestycja nie będzie zbyt opłacalna. Trzyosobowa rodzina zużywa miesięcznie około 10 m3 wody (koszt ok. 30 zł). Zestawiając tę kwotę z uśrednionym kosztem wywiercenia studni można stwierdzić, że będzie się on zwracał od 55 do 75 miesięcy (ponad 6 lat). Dodatkowo, jeśli woda ma być spożywana to konieczne będzie zakupienie dodatkowych filtrów oraz regularne ich wymienianie. Im gorsza jakość wody, tym więcej pieniędzy trzeba będzie wydać. Do kosztów należy też doliczyć cenę pompy głębinowej oraz zużywanego przez nią prądu. Jeśli jednak, posiadamy spory ogródek, o który chcemy zadbać to woda ze studni sprawdzi się doskonale i szybko się zwróci. Wynika to z faktu, że będziemy potrzebowali dużo większych ilości wody. Żeby prawidłowo ocenić opłacalność inwestycji, należy każdy przypadek analizować indywidualnie.

Sytuacja, w której należy postawić studnię

Studnie powinny znajdować się na działkach, których nie ma możliwości przyłączyć do sieci wodociągowej. Zgodnie z przepisami polskiego prawa, każda działka budowlana musi mieć zapewnioną możliwość przyłączenia jej uzbrojenia lub bezpośrednio budynku do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej i ciepłowniczej. Jeśli nie jest to możliwe, to należy wyposażyć działkę w indywidualne ujęcie wody oraz szambo lub przydomową oczyszczalnię ścieków.

Właściwa lokalizacja studni

Lokalizacja studni jest regulowana przez przepisy zawarte w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z nimi, studnia powinna znajdować się w odległości wynoszącej przynajmniej:

  • 5 m do granicy działki;
  • 7,5 m do osi rowu przydrożnego;
  • 15 m do budynków inwentarskich i związanych z nimi szczelnych silosów, zbiorników do gromadzenia nieczystości, kompostu oraz podobnych szczelnych urządzeń;
  • 30 m do najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej, jeżeli odprowadzane są do niej ścieki oczyszczone biologicznie w stopniu określonym w przepisach dotyczących ochrony wód;
  • 70 m do nieutwardzonych wybiegów dla zwierząt hodowlanych, najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji lokalnej bez urządzeń biologicznego oczyszczania ścieków oraz do granicy pola filtracyjnego.

Zalety i wady przydomowej studni

Zalety własnej studni

  • Korzystanie z niezależnego ujęcia wody - dzięki temu jest się niezależnym od wahań cen wody, spadkiem ciśnienia w sieci wodociągowej, czy brakiem wody na skutek awarii;
  • Niskie koszty stałe - użytkownik płaci jedynie za prąd elektryczny potrzebny do działania pompy. Są to wydatki zdecydowanie niższe niż te ponoszone w związku z korzystaniem z wody wodociągowej;
  • Wysoka jakość wody głębinowej - często woda, która znajduje się głęboko jest całkowicie odizolowana od wpływu czynników środowiskowych. Dodatkowo przechodzi przez kilka warstw filtracyjnych, co ją oczyszcza;
  • Pewność zaopatrzenia w wodę - woda ze studni będzie dostępna nawet w razie dużej awarii sieci wodociągowej;
  • Bezpieczeństwo instalacji.

Wady studni przydomowej

  • Koszt budowy - wywiercenie własnej studni może okazać się dość drogą inwestycją, której opłacalność stoi pod znakiem zapytania;
  • Konieczność uzdatniania wody - woda głębinowa często zawiera duże ilości żelaza i manganu. Ich spożywanie w nadmiernej ilości jest niebezpieczne dla zdrowia. Jeśli pierwiastki te występują w wodzie, to konieczne może być zamontowanie stacji uzdatniania wody. A to koszty;
  • Szambo lub przydomowa oczyszczalnia ścieków - jeśli wywiercenie studni spowodowane jest brakiem dostępu do sieci, to najprawdopodobniej nie ma też dostępu do kanalizacji. W takim wypadku należy wybudować szambo lub przydomową oczyszczalnię ścieków. Wiąże się to z dodatkowymi kosztami na inwestycję oraz wydatkami związanymi z jej utrzymaniem i konserwacją;
  • Konieczność uzyskania pozwolenia wodnoprawnego (tzw. operatu wodnoprawnego) - pozwolenie nie jest konieczne w każdej sytuacji, ale jeśli studnia spełnia określone warunki, to nie obędzie się bez dodatkowych formalności.

    Komentarze