Bortnica to urządzenie przeznaczone do zatrzymywania materiałów lub osób przed upadkiem lub ześlizgnięciem się z powierzchni roboczej, takich jak podesty, rusztowania, rampy czy mostki. Zastosowanie tego rodzaju zabezpieczeń jest nieodzowne w wielu branżach, szczególnie tam, gdzie praca odbywa się na wysokości. W artykule omówimy, czym jest bortnica, jakie ma zastosowanie oraz jak wpływa na bezpieczeństwo pracy.
Czym jest bortnica?
Bortnica to fizyczna bariera, zazwyczaj w postaci krawędzi ochronnej, montowana na krawędziach powierzchni roboczych. Jej zadaniem jest zapobieganie upadkom osób oraz zsunięciu się narzędzi lub materiałów z podwyższonych platform.
Bortnice mogą mieć różną formę i wysokość w zależności od specyficznych potrzeb miejsca pracy, ale zazwyczaj mają kilka cech wspólnych:
-
wykonane są z wytrzymałych materiałów, takich jak metal, drewno lub tworzywa sztuczne, które są w stanie wytrzymać znaczne obciążenia. Są montowane wzdłuż krawędzi platformy, tworząc trwałą barierę;
-
mogą być stałe, montowane na stałe w miejscach, gdzie ryzyko upadku jest stałe (np. na stałych rusztowaniach, pomostach roboczych), lub przenośne, wykorzystywane tymczasowo na placach budowy czy w magazynach.
Zastosowanie bortnic
Bortnice znajdują szerokie zastosowanie w wielu branżach, gdzie prace odbywają się na wysokości lub w miejscach narażonych na niebezpieczeństwo upadków.
Przykłady zastosowań obejmują:
-
branża budowlana - wszelkiego rodzaju rusztowania i platformy robocze muszą być wyposażone w systemy zabezpieczeń, w tym bortnice. Są one kluczowe dla ochrony pracowników przed upadkiem, a także dla zabezpieczenia przed spadaniem materiałów budowlanych;
-
prace magazynowe - w magazynach, gdzie towary są przechowywane na podwyższonych półkach lub platformach, bortnice pomagają zapobiegać przypadkowemu zsunięciu się ładunków;
-
przemysł stoczniowy - na statkach i w dokach bortnice mogą być stosowane do ochrony przed wpadnięciem do wody lub upadkiem z krawędzi pokładu;
-
przemysł energetyczny - wszędzie tam, gdzie prace są prowadzone na masztach, wieżach czy słupach, bortnice pomagają chronić pracowników technicznych przed upadkiem z wysokości.
Wymagania prawne i normy
Stosowanie bortnic w wielu przypadkach jest regulowane przez przepisy prawne, które określają minimalne wymogi dotyczące zabezpieczeń w miejscach pracy. W Polsce kwestie te reguluje Kodeks Pracy oraz przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Normy takie jak PN-EN 13374 dotyczące systemów ochrony krawędzi, określają szczegółowe wymagania techniczne i testy, jakie muszą spełniać tego typu urządzenia.
W zależności od rodzaju pracy i wysokości, na której są wykonywane, bortnice muszą spełniać określone kryteria:
- Minimalna wysokość - zazwyczaj wynosi od 100 mm (w przypadku zabezpieczeń materiałów) do 1100 mm (dla ochrony ludzi).
- Wytrzymałość mechaniczna - bortnice muszą być odporne na obciążenia dynamiczne (np. uderzenia spadających przedmiotów) oraz statyczne (ciężar człowieka opierającego się na barierze).
Zalety stosowania bortnic
-
Ochrona pracowników - zmniejszają ryzyko wypadków i upadków, co jest kluczowe w pracy na wysokościach. Stanowią pierwszą linię obrony przed nieszczęśliwymi wypadkami.
-
Ochrona materiałów - bortnice skutecznie zapobiegają przypadkowemu zsunięciu się materiałów lub narzędzi, co mogłoby prowadzić do zagrożenia zdrowia osób pracujących na niższych poziomach.
-
Zgodność z przepisami - zastosowanie bortnic pozwala na spełnienie wymagań prawnych dotyczących bezpieczeństwa w miejscu pracy, co może zapobiec karom finansowym oraz zwiększa zaufanie pracowników i klientów do firmy.
Ograniczenia stosowania bortnic
Chociaż bortnice znacząco zwiększają bezpieczeństwo, nie są one rozwiązaniem idealnym w każdej sytuacji. Istnieją pewne ograniczenia, które należy wziąć pod uwagę:
- Konieczność odpowiedniego montażu - by bortnica była skuteczna, musi być prawidłowo zamontowana. Nieprawidłowe instalacje mogą być wręcz niebezpieczne.
- Brak pełnej ochrony - w niektórych przypadkach same bortnice mogą być niewystarczające i wymagane są dodatkowe środki ochrony indywidualnej, takie jak uprzęże.
Reasumując, bortnica jest jednym z najważniejszych elementów zabezpieczeń stosowanych w pracy na wysokości. Jej podstawowym celem jest ochrona osób i materiałów przed upadkiem z powierzchni roboczej, co znacząco zmniejsza ryzyko wypadków. W wielu przypadkach zastosowanie bortnic jest wymagane prawnie, co podkreśla ich znaczenie w utrzymaniu bezpieczeństwa w miejscu pracy. Odpowiednio zaprojektowane, zamontowane i użytkowane bortnice mogą uratować życie i zdrowie pracowników, a także zapobiec stratami materialnym.
Komentarze